Nghiệm thu cấp tỉnh kết quả thực hiện dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống, trồng thương phẩm và tiêu thụ gấc lai bền vững tại tỉnh Đắk Nông”

   Ngày 28/4, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức hội đồng nghiệm thu cấp tỉnh kết quả thực hiện dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống, trồng thương phẩm và tiêu thụ gấc lai bền vững tại tỉnh Đắk Nông”. Dự án do Trung tâm Thông tin, Kỹ thuật và Ứng dụng khoa học công nghệ tỉnh Đắk nông chủ trì, KS Nguyễn Thị Huyền Trang làm chủ nhiệm, thời gian thực hiện từ tháng 10/2017  đến tháng 3/2020. Bà Nguyễn Thị Tình – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ tịch hội đồng.

Toàn cảnh hội đồng

   Gấc có tên khoa học là: Momordica cochinchinensis Spreng thuộc họ bầu bí, là cây ưa khí hậu ấm áp, ẩm độ không khí cao; Gấc là loại cây không kén đất, chịu được hạn, có thể tận dụng các loại đất bạc màu, đất bỏ hoang, đất rìa ao hồ, đất làm hàng rào… đây là cơ sở cải thiện được nguồn thu nhập cho nông dân, giúp nông dân tận dụng tối đa quỹ đất.

   Giống gấc lai là giống được lai giữa giống gấc Việt Nam và giống gấc Ấn Độ, có chất lượng tốt, quả tròn, to, trọng lượng quả trung bình đạt 2 - 3kg, cá biệt có quả đạt 4 - 5kg. Quả ít gai, khi chín có màu đỏ, tỉ lệ long cùi cao, ruột đỏ thẫm, cho năng suất cao. Còn giống gấc khác trọng lượng quả trung bình từ 1 - 2kg, vỏ có nhiều gai nhọn, khi chín chuyển sang màu đỏ cam, cùi vỏ trong vàng tươi, lớp long màu đỏ tươi.

   Giống gấc lai có năng suất cao, chất lượng tốt, cho hàm lượng Carotenoid, Beta Caroten, Alphatocopherol, Lycopen cao hơn rất nhiều so với cùng một quả gấc khi thu hoạch.

   Nhìn chung, Đắk Nông là một tỉnh có tiềm năng và triển vọng lớn để phát triển sản xuất gấc lai thương phẩm quy mô công nghiệp theo tiêu chuẩn GlobalGAP, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa được chú trọng phát triển, hầu hết người dân trồng Gấc tự phát, năng suất và hiệu quả kinh tế thấp. Do đó, cần tăng cường đầu tư hơn nữa để xây dựng cơ sở sản xuất giống chất lượng cao, ứng dụng chuyển giao các công nghệ sản xuất giống gấc lai, công nghệ trồng và chăm sóc gấc lai thương phẩm tại địa phương, đưa các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất, từ đó nâng cao trình độ kỹ thuật và trình độ quản lý cho người dân, những vấn đề này cần phải được giải quyết đồng bộ mới có thể tạo ra sự phát triển mạnh và bền vững cho nghề trồng gấc của tỉnh Đắk Nông.

   Sau 30 tháng thực hiện, dự án đã đạt mục tiêu đề ra là tiếp nhận giống Gấc lai năng suất và chất lượng cao, tiếp nhận công nghệ nhân giống, trồng thâm canh để xây dựng thành công cơ sở sản xuất cây giống Gấc lai và mô hình sản xuất Gấc lai thương phẩm trên diện rộng, nhằm tăng thu nhập phát triển sản xuất gấc bền vững tại huyện Cư Jút và huyện Krông Nô tỉnh Đắk Nông. Kết quả cụ thể của dự án gồm:Chuyển giao, tiếp nhận thành công 30 cây gấc lai mẹ, 04 qui trình công nghệ liên quan đến các mô hình của dự án; Xây dựng thành công mô hình sản xuất cây giống gấc lai trong nhà lưới bằng phương pháp giâm hom và ghép chồi non lên gốc ghépcó diện tích 1.600 m²; Xây dựng thành công 02 vùng mô hình thâm canh tổng hợp sản xuất cây gấc lai thương phẩm quy mô sản xuất hàng hóavới diện tích 30 ha gấc lai, dựa trên việc ứng dụng đồng bộ một số tiến bộ kỹ thuật trong canh tác, thu hoạch; mô hình phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương; năng suất bình quân mỗi năm đạt 19,4 tấn/ha/năm, nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế, đảm bảo sản phẩm gấc an toàn, sản xuất gấc theo hướng Global GAP; Xây dựng thành công mô hình thu hoạch và chế biến qui mô 600 tấn quả gấc tươi mỗi năm, phù hợp với sản xuất của HTX Nam Hà (Cư Jut) góp phần làm tăng sản lượng và thu nhập vườn cây mô hình: nâng cao công nghệ chế biến thông qua việc dự án đầu tư thiết bị hệ thống sấy kín và tuần hoàn khí theo nguyên lý ngưng tụ hơi nước với công suất 6 tấn ruột tươi trên một lần sấy và kho lạnh công nghiệp, giúp nâng cao giá trị sản phẩm, nâng giá thành sản phẩm màng sấy khô đạt tiêu chuẩn xuất khẩu; Tổ chức đào tạo được 14 kỹ thuật viên, tập huấn kỹ thuật 250 lượt người; hội thảo đầu bờ 100 lượt người và xây dựng được 01 chuyên mục truyền hình nói về hiệu quả từ dự án. Thông qua công tác đào tạo kỹ thuật viên đã nâng cao trình độ KH&CN cho đội ngũ cán bộ Trung tâm và HTX Nam Hà.

   Qua thực tế xây dựng các mô hình và chế biến sản xuất dầu gấc chất lượng cao (Đạt hàm lượng β-caroten ≥200mg%, lycopen≥150mg%, thời gian bảo quản 24 tháng). Ban chủ nhiệm Dự án đưa ra nhận định về việc triển khai dự án này rất phù hợp với địa phương. Kết quả đạt được của dự án cũng đã khẳng định sự đóng góp của khoa học công nghệ trong việc tăng năng suất cây trồng, tăng hiệu quả sản xuất và sử dụng tài nguyên bền vững/hợp lý, thông qua đó góp phần xoá đói giảm nghèo ở khu vực nông thôn và miền núi.

    Dự án được Hội đồng thông qua, xếp loại khá. Các ý kiến đóng góp, xây dựng sẽ được Sở KH&CN tiếp thu và đề nghị ban chủ nhiệm đề tài có những bổ sung kịp thời.

NM